Vertigo, baş dönmesi kelimesinin tıbbı adıdır.Bir hastalık değil, aslında hastalığın belirtisidir. Başım dönüyor cümlesi ile vertigom var aynı anlamı taşımaktadır.Bir algı yanılsamasıdır. Kiminin etraftaki objelere göre,yada objelerin kişiye göre sanal bir rotasyon(dönme)olmasıdır.
Diziness ; Septomlar daha hafiftir.Dönmeden ziyade zorlanma,yer ayağının altından kayıyormuş hissi, itilme hissi şeklinde olan şikayetler mevcuttur. Denge,İç kulak göz ve derin duyu tarafından sürekli alınan sinyallerin değerlendirilmesi ve buna karşı vücudunun kas tonusu ve pozisyonun ayarlanması ile sağlanır.3 sistemden biri herhangi bir sebeple problem yaşarsa,baş dönmesi meydana gelir.Taşıt veya deniz tutarsa göz,iç kulak ve derin duyunun sekronize çalışmaması ile oluşur. Yaşanan problemler iç kulak denge merkezine ne kadar yakınsa şiddet yüksek iyileşme süreci kısadır.
Dengenin diğer bölgelerindeki problemlerde ise dönmenin şiddeti düşük,süresi uzundur.
VERTİGO YAPAN KULAK BURUN BOĞAZ HASTALIKLARI
Meniere
Dalgalı işitme kaybı,şiddetli baş dönmesi ve çınlama ile seyreder.Ataklar esnasında sürekli kusma,gözünü dahi açamayacak kadar ağır geçmektedir.(Tanısal amaçlı testler yapılmadan tanı konulmamalıdır.) Oldukça çok meniere tanısı almış fakat,baş dönmesi sebebi farklı olan hastalar mevcuttur. Ülkemizde herhangi bir araştırma yapılmadan meniere hastalığım var diye müracat eden çok sayıda hasta görülmektedir.
Klinik gözlemlerimde meniere tanısının,vertigosu olan hastaya aratırma yapılmadan rahatlıkla konulduğunu görmekteyiz.Hasta meniere tanısını çok benimsemekte,muayene ve tetkik sonucunda meniere olmadığı ifade edildiğinde,Ankara ve İstanbul’da çok ünlü hocalar tarafından tanı konulduğunu belirtip bir daha gelmemek üzere gitmektedir.
Bu grup hastalar yaklaşık 40 yıldır sağlık sektöründe kullanılan ama hala etki mekanizması net olarak açıklanmamış Bhistamin grubu ilaçları yıllarca düzenli kullanabilmektedirler.
Tanı ve Tedavi
Meniere tanısı hasta öyküsü,iyi bir denge muayenesi ile şüphelenilip,provakasyon testleri veya atak esnasında yapılacak odyometri testleri görülmeden tanı konmaması gereken bir hastalıktır. Periferik, vestibüler sistem hastalıklarıdan en sık görülenidir.Karakteristik özelliği olan baş dönmeleri,kas hareketleri sırasında ortaya çıkan,kısa süreli oldukça siddetli baş dönmeleridir.Semptomlar yatağa uzanma,yatakta dönme,yukarı bakma,eğilme gibi hareketlerle tetiklenir.Genellikle 5-30 saniye kadar sürer.Semptomlara işitme azlığı eşlik etmez.Hasta ani hareketlerden kaçınır ve yüzey alanını genişletmek için bacaklarını açarak yürüyebilir.
Klinik Gözlemlerim, Son dönemde moda olduğu için kristallerim oynamış yerine oturtalım diyen bir hasta kesimi vertigo ile müracaat eden hastaların içinde oransal olarak artmaktadır.Bu tip yaklaşımlar ilgili hekimin vertigoya objektif yaklaşımını etkilemekte hemde tanı ve teoride zaman kayıplarına neden olmaktadır.
Vestibüler Nöronit
Denge sinirinin viral bir enfenksiyonu sonucunda oluşan ve karşı kulağın dengeyi kompenze etmesi ile iyileşen şiddetli baş dönmesi,bulantı,kusma semptomları olan hastalıktır.
Tanı ve Tedavi
Baş dönmesi (vertigo) ile gelen hasta yaşadığı algı yanılgaması sonucu oluşan bulantı,kusma,dengesizlik hissi gibi semptomlar ve şiddetine bağlı olarak huzursuz,gergin ve güvensizdir.Alınabilirse hastadan,olmazsa yakınlarından hastalığın başlangıç seyrine dair iyi bir öykü alınması tanı da önemlidir.
Gerekli K.b.b muayenesinden sonra nistagmus olarak adlandırılan göz hareketlerinden şüpheli alanlar kontrol edilmelidir.Kaynak olarak iç kulak denge merkezi düşünülür ve semptomlarını kontrol altına almak için medikal tedavi uygulanır.Hasta nispeten normal hayata döndüğünde vertigo kaynağını bulmak için iç kulağı uyarıp,önlemler alınarak uygulanan video ENG,rotasyon testleri,posturometri gibi bir takım testler ,tahsis ve tekrarları önlemek açısından son derece önemlidir.