Burun fonksiyonları havayı ısıtmak, temizlemek, nemlendirmek olarak sayılabilir. Kaliteli bir nefes için burun önemlidir .Alınan havanın ısıtılıp nemlendirilip belirli bir sirkülasyonla boğaza aktarılması alt solunum yollarının korunması içinde gerek hastalıklardan korunma ,gerekse kaliteli bir yasam için şarttır.

Burun septum olarak adlandırılan ön taraftan kıkırdak olarak başlayan arkaya doğru ince bir kemik yapıyla devam eden bir yapıdan oluşmaktadır.Karşı duvarda konka denilen (halk arasında burun eti ) 3 adet yapı ve sinüslerin açılma alanları mevcuttur.

Septum herhangi bir nedenle burunu ikiye eşit olarak ayırmazsa oluşan duruma septum deviasyonu adı verilir.Doğumsal travmalar ,oyun çağında oluşabilecek düşmeler buruna gelen travmalar gibi sebeplerle kıkırdakta ,kemik kısımda bazen her ikisinde de şekil değişikliklerine neden olabilir.

Eğilme sonucu  burun deliğinden geç

en havanın volümü azalır ve karşıdaki burun kısmı fonksiyonları daha iyi yapmak açısından özellikle konka dediğimiz burun eti bölgesinde havayı ısıtabilmek ve nemlendirmek için yüzeyini genişletmek zorunda kalır .Sonuçta eğriliğin olduğu kısımdan zaten alınan nefes azalmıştı birde karşı tarafın burun görevlerini üstenmek için yaptığı yüzey büyümesi nefes alımını daha da zorlaştırır.Hastalar genellikle tıkanıklıklarını aşmak için burun spreyleri kullanarak günü kurtarma yoluna giderler.Spreyin etkisi özellikle tıkalı olan burnun karşısındaki konka dediğimiz etin küçülmesiyle olur yani aslında tıkalı taraf yine çok fayda görmez.Spreyler eğer belli bir sürenin üzerinde kullanılırsa (5 gün ve üzeri) bu kez sıkmayınca tıkanmalar başlar ve böylece bir kısır döngü içine girilir.Hastalar sadece burun tıkanıklığından değil aynı zaman da havayolu tıkanıklığına bağlı koku almada bozukluklar,Sinüslerinde yeteri kadar direne olmamasına bağlı olarak sık sinüzit atakları gibi tekrarlayan problemlerde karşılaşabilirler.

TEDAVİ

SMR(submukoz Rezeksiyon) olarak adlandırılan bir ameliyat tekniği ile operasyon gerçekleştirilmektedir.İşlem endoskopik asiste olarak da yapılabilir.

KLİNİK GÖRÜŞÜM

Uygun hastaya doğru bir cerrahiyle gerçekleştirilecek cerrahiden hastalar çok fayda görmektedirler.Türkiye’de ortalama septum deviasyonu %70 gibi görülmektedir ve kulak burun boğaz hekiminin toplumun burun kemiğini düzeltmek gibi bir misyonu olmamalıdır.Farklı şikayetlerle hekime başvuran hasta aldığı bambaşka bir tanıyla kafası karışmış olarak hekim hekim gezmekte,aldığı farklı görüşler nedeniyle hekim camiasına güveni kırılmaktadır…

Septumplasti acil bir operasyon değildir yapılacaksa ideal zaman ve ideal şartlarda yapılması gereklidir.Mümkünse Rinomanometri olarak adlandırılan burun hava ölçümlerinin yapılıp burun kemiği ve burun etinin şikayetteki paylarının ölçülmesiyle müdahale alanının belirlenmesi idealdir.Bazen devie olan burunlarda şikayet olmayacağı gibi bazen de hafif eğriliklerde bile nefes alma şikayetleri beklenenden fazla olabilmektedir.Rinomanometri burada devreye girerek hatayı minimale indiren bir tetkik olabilmektedir.

OPERASYON

Septumplasti operasyonu lokal yada genel anestezi ile yapılabilmektedir.Biz genellikle hem hasta konforu hem de hekimin cerrahiye daha konsantre olabilmesi sebebiyle genel anesteziyi tercih etmekteyiz.Operasyon süresi değişebilmekle birlikte 20-30 dakikayı pek geçmemektedir.Ameliyatlarımızda septumun burnun yapısal desteği olduğunu göze alarak özellikle kıkırdak kısmın eğri bölümlerine yeniden form kazandırıp tekrar anatomik yerine geri yerleştirmekteyiz.Unutmamalıdır ki operasyon da ne kadar az kısım çıkarıp bütünlük korunursa o kadar başarılıdır.”Doktor ameliyattan sonra bez içinde bir sürü kemik kıkırdak verdi” söylemi “Doktor ameliyatta burnumu destekleyen yapıyı elime verdi “ile aynı söylemdir.

Operasyon bitiminde alternatif tampon materyalleri vakanın durumuna göre tercih edilebilir.Ben genellikle silikondan yapılmış nefes almayı sağlayabilen ve alınırken ağrı yapmayan materyalleri tercih etmekle birlikte kendi eriyen merosel gibi yeni tamponları da gereğinde uygulamaktayım.

Operasyondan 3 gün sonra hasta tekrar değerlendirilip burun içi temizlenmek ve kontrol etmek için çağrılır sonraki kontrol genellikle 1 hafta sonra olmaktadır.

SONUÇ

Burundan nefes almak; temizlenmiş,nemlendirilmiş ,ısıtılmış kaliteli havayı teneffüs etmektir.Bir çok müspet yöne katkısı olacağı tartışılmaz bir gerçektir.Fakat kişinin herhangi bir şikayeti yokken ileri dönemdeki sağlığı için önerilen operasyonlar bana da çok mantıklı gelmiyor açıkçası.Özellikle Antalya gibi alerjik ve nem oranı yüksek bölgelerde nefes alma zorluklarında burun etlerinin(konka) payı kuru iklimlere göre son derece yüksektir.Bu sebeple” ben ameliyat oldum bir süre sonra yine nefes alamıyorum “tarzındaki yakınmalar oldukça sık karsımıza çıkmaktadır.Yazı yaz kışı kıs gibi yasayan karasal iklimler insan doğasına daha uygun bir atmosfer yapısına sahiptir doğal olarak da bu bölgedeki müdahaleler daha başarılı sonuçlar vermektedir.Klima faktörünü de hiçbir zaman göz ardı etmemelidir.

Kişinin şikayetlerini iyi bir şekilde dinledikten sonra özellikle çocuk optiği ile yapılacak detaylı bir muayene sonucunda Rinomanometri yardımıyla problemin kaynağını tam tespit edip son olarak da paranazal sinüs tomografisi ile operasyonu şekillendirerek yapılacak müdahale başarı sansını artıracaktır.